Tiến trình lịch sử Nam Bộ hơn ba thế kỷ là khoảng thời gian có tính chất đặc biệt, trong đó nổi lên tên tuổi các nhân vật có vai trò nổi trội, có những ảnh hưởng hay những đóng góp quan trọng đối với cộng đồng. Đây là những nhân vật lịch sử Nam Bộ. Bài viết tập hợp, sưu tầm, hệ thống hóa truyền thuyết về các nhân vật lịch sử Nam Bộ, theo hướng tiếp cận thể loại, chỉ ra những đặc trưng nghệ thuật, giá trị của hệ thống truyện, ghi nhận dấu ấn độc đáo của truyền thuyết dân gian một vùng đất mới. Nghiên cứu này cũng góp phần làm sáng tỏ thêm bản chất thể loại của truyền thuyết, đồng thời tô đậm thêm đặc điểm địa phương của văn hóa dân gian Nam Bộ.